کنترل ژنتیکی تحمل به شوری در گندم با استفاده از تجزیه میانگین و واریانس نسل ها

نویسندگان

اشکبوس دهداری

a. dehdari عبدالمجید رضایی

a. rezai سید علی محمد میر محمدی میبدی

s. a. m. maibody

چکیده

نحوه توارث صفات فیزیولوژیکی مرتبط با تحمل به شوری شامل مقدار تجمع سدیم، پتاسیم، نسبت پتاسیم به سدیم در برگ های جوان گندم و وزن خشک اندام های هوایی در شش نسل پایه(p1، ‍p2، f1، f2، bc1 و bc2) و تلاقی های معکوس حاصل از دو تلاقی کارچیا × نیک نژاد و شوراواکی × نیک نژاد در شرایط شوری بالا ( هدایت الکتریکی= 5/22 دسی زیمنس بر متر) مورد مطالعه قرار گرفتند. یک ماه بعد از اعمال شوری محتوای یونی جوانترین برگ ها و در انتهای فصل رشد وزن خشک اندام های هوایی بوته ها اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که تفاوت بین تلاقی های مستقیم و معکوس معنی دار نیست به جز، برای مقدار پتاسیم در تلاقی برگشتی بین f1 حاصل از کارچیا×نیک نژاد با کارچیا که در سطح احتمال پنج در صد معنی دار گردید. تجزیه میانگین وزنی نسل ها مدل افزایشی- غالبیت را برای سدیم و وزن خشک در تلاقی بین کارچیا × نیک نژاد؛ برای سدیم، نسبت پتاسیم به سدیم و وزن خشک در تلاقی شوراواکی × نیک نژاد کافی دانست، اما برای سایر صفات مدل های پنج پارامتری کفایت کرد. در اکثر مدل ها اثر غالبیت معنی دار و نقش مهم تری در کنترل صفات ایفا نمود. اثرات متقابل افزایشی × افزایشی و غالبیت × غالبیت در تلاقی کارچیا × نیک نژاد برای مقدار پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم معنی دار بودند اما، در تلاقی دیگر فقط اثر متقابل غالبیت × غالبیت برای مقدار پتاسیم معنی دار شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس وزنی حاکی از مهم تر بودن واریانس غالبیت برای مقدار سدیم و پتاسیم در هر دو تلاقی بود. این نتیجه با معنی دار شدن تفاوت واریانس تلاقی های برگشت نیز مشهود بود. در هر دو تلاقی نتایج حاکی از وجود غالبیت ناچیز برای نسبت پتاسیم به سدیم بود، اما برای وزن خشک در تلاقی کارچیا × نیک نژاد غالبیت چند جهته و در تلاقی دیگر عدم وجود غالبیت برای این صفت مشاهده گردید. به طور کلی تنوع ژنتیکی و وراثت پذیری های عمومی و خصوصی صفات در تلاقی کارچیا × نیک نژاد خیلی بیشتر از تلاقی دیگر بود که نشان دهنده اهمیت نقش والد ها در ایجاد تنوع ژنتیکی در نسل های مختلف می باشد. با مقایسه پارامتر های مختلف واریانس وجود اپیستازی مضاعف در کنترل صفات مقدار پتاسیم (در هر دو تلاقی) و نسبت پتاسیم به سدیم در تلاقی کارچیا × نیک نژاد مشهود گشت. بنابر این برای اصلاح تحمل به شوری باید انتخاب دوره ای و به دنبال آن روش شجره ای و یا تلاقی دو والدی با یک روش انتخاب مناسب را در نظر گرفت. وجود اپیستازی غالبیت × غالبیت بیانگر لزوم به تعویق انداختن انتخاب برای تحمل به شوری تا چند نسل می باشد تا این اثرات تثبیت شوند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

کنترل ژنتیکی تحمل به شوری در گندم با استفاده از تجزیه میانگین و واریانس نسل‌ها

Inheritance of physiologicaly related salt tolerance traits including Na+ and K+ contents, K+/Na+ ratio of young leaves and biological yield (BY) in six basic generations (P1, P2, F1, F2, Bc1 and Bc2) and their reciprocal crosses derived from crosses between Kharchia × Niknejad and Shorawaki × Niknejad were studied in sand culture under high salinity treatment (EC = 22.5 dS m-1). Generation mea...

متن کامل

کنترل ژنتیکی تحمل به شوری در گندم با استفاده از تجزیه میانگین و واریانس نسل‌ها

Inheritance of physiologicaly related salt tolerance traits including Na+ and K+ contents, K+/Na+ ratio of young leaves and biological yield (BY) in six basic generations (P1, P2, F1, F2, Bc1 and Bc2) and their reciprocal crosses derived from crosses between Kharchia × Niknejad and Shorawaki × Niknejad were studied in sand culture under high salinity treatment (EC = 22.5 dS m-1). Generation mea...

متن کامل

تجزیه کنترل ژنتیکی تحمل به خشکی در گندم رقم شایان با استفاده از لاین ‌های جایگزین

تنش خشکی به عنوان مهم ترین تنش غیرزیستی نقش مهمی در کاهش تنوع ژنتیکی و عملکرد گیاهان زراعی در جهان دارد. مطالعه حاضر با استفاده از سری کامل لاین های دیزومیک جایگزین شده گندم نان(1A, 2A, …,7A) ، (1B, 2B, …, 7B) و (1D, 2D, …, 7D) به همراه والدهای دهنده (Triticum aestivum L.cv. Sheynne) و گیرنده (T. aestivum L. cv. Chinese spring) دریافتی از موسسه تحقیقات علوم آکادمی مارتون واشر مجارستان به منظور ...

متن کامل

تجزیه ژنتیکی صفات مورفولوژیک در توتون شرقی (Nicotiana tabacum L.) با استفاده از تجزیه میانگین نسل ها

به منظور بررسی توارثپذیری و نحوه عمل ژن برای صفات کمی مهم در توتون شرقی، تالقی بین دو ژنوتیپ 10-16 Basma و SPT406 با رقم 31. S Basma در سال زراعی 89-88 انجام گرفت. والدین همراه با نسلهای F1 ،F2 ،BC1 و BC2 حاصل از تالقی در شرایط مزرعه و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار برای صفات ارتفاع بوته، طول برگ، عرض برگ، تعداد برگ قابل برداشت، تعداد میانگره، قطر بوته و عملکرد در هر بوته ارزیابی ش...

متن کامل

ارزیابی تحمل به شوری در نسل پنجم (M5) لاین‌های گندم نان با استفاده از روش‌‌های بای‌پلات و تجزیه عاملی

شوری خاک یکی از تنش­های غیر زیستی مؤثر بر رشد محصولاتو بهره­وری آن‌ها است. تکنیک­ های غربال­گری مؤثری برای تحمل به شوری وجود دارد که برای افزایش عملکرد واریته ­های گندم مفید می­باشند. هدف از این مطالعه ارزیابی نسل پنجم لاین­های گندم نان، با کمک اثر متقابل بین صفات در دو شرایط بدون تنش و تنش شوری جهت شناسایی صفات و لاین­های مفید در برنامه اصلاحی نسل ششم بود. پانزده لاین انتخابی از نسل چهارم به ه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تولید محصولات زراعی و باغی

جلد ۱۱، شماره ۴۰، صفحات ۱۷۹-۱۹۲

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023